Ewangelia Mateusza 28:19 to jeden z najbardziej znanych i jednocześnie najczęściej dyskutowanych wersetów w kontekście chrztu, uczniostwa i trynitarnych formuł. Przyjrzyjmy się temu fragmentowi szczegółowo:
🔹 Tekst grecki (Textus Receptus):
πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη,
βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς
καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
Dosłowne tłumaczenie:
Idąc więc, czyńcie uczniami wszystkie narody, zanurzając ich w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
🔹 Struktura i znaczenie słów:
🟠 πορευθέντες (poreuthéntes) – „idąc”
Imiesłów aorystu. Wskazuje na ruch, ale nie jest głównym czasownikiem. Główne polecenie to:
🟠 μαθητεύσατε (mathēteúsate) – „czyńcie uczniami”
Tryb rozkazujący – to centralne przykazanie wersetu, nie samo „chrzczenie”.
🟠 βαπτίζοντες (baptízontes) – „zanurzając”
Imiesłów czasu teraźniejszego – działanie towarzyszące czynieniu uczniów. Nie ma wzmianki o wodzie. Słowo baptizō oznacza dosł. „zanurzać” i może mieć również symboliczne znaczenie (np. Rzym 6:3–4 – zanurzenie w śmierć Chrystusa).
🟠 εἰς τὸ ὄνομα (eis to onoma) – „w imię”
- εἰς + biernik wskazuje na ruch ku czemuś, wejście w coś.
- „W imię” to wyrażenie tożsamości i przynależności, nie tylko formuła do wypowiedzenia.
- Grecki zwrot „w imię” (εἰς τὸ ὄνομα) pojawia się również w kontekstach prawnych i przymierza – oznacza wejście pod czyjąś autorytet.
🔹 Czy to polecenie wodnego chrztu?
Wers nie mówi wprost o wodzie – mówi o zanurzeniu w imię. Kontekst sugeruje:
- Uczniostwo jako główny cel.
- Zanurzenie (baptizó) rozumiane szerzej niż tylko obrzęd wodny – może oznaczać zanurzenie duchowe, identyfikację z osobą, nauką, autorytetem (por. 1 Kor 10:2, Rzym 6:3–4).
W Nowym Testamencie widzimy:
- Czasem chrzest jest wyraźnie związany z wodą (Dz 8:38).
- Czasem podkreślony jest chrzest w Duchu (1 Kor 12:13, Mat 3:11).
- Nigdzie indziej w NT nie pojawia się formuła „w imię Ojca, Syna i Ducha” podczas wykonywania chrztu – uczniowie chrzcili w imię Jezusa (Dz 2:38, Dz 10:48, Dz 19:5).
🔹 Podsumowanie:
| Fraza | Znaczenie |
|---|---|
| „Idąc” | Wprowadzenie – kontekst działania |
| „Czyńcie uczniami” | Główne polecenie |
| „Zanurzając ich w imię…” | Działanie towarzyszące, niekoniecznie wodne |
| „W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego” | Zanurzenie w przymierze/tożsamość, nie tylko formuła rytualna |
