List do Hebrajczyków 6:1–2 (UBG) mówi:
„Dlatego, pomijając początki nauki o Chrystusie, dążmy do doskonałości, nie kładąc ponownie fundamentu: upamiętania od martwych uczynków i wiary w Boga, nauki o chrzcie, wkładaniu rąk, o zmartwychwstaniu umarłych i sądzie wiecznym.”
Ten fragment zawiera listę podstawowych nauk (fundamentu), które autor uważa za elementarne i zachęca wierzących, by nie zatrzymywali się na nich, ale szli dalej ku duchowej dojrzałości („doskonałości”).
🔍 Omówienie każdego z sześciu elementów:
1. Upamiętanie od martwych uczynków (gr. μετάνοια ἀπὸ νεκρῶν ἔργων)
- Odnosi się do odwrócenia się od uczynków, które są „martwe” – czyli grzeszne, bezowocne, lub wykonywane bez żywej relacji z Bogiem.
- Może to też oznaczać religijne rytuały bez wiary lub uczynki Prawa (por. Hebr. 9:14).
2. Wiara w Boga (gr. πίστις ἐπὶ θεόν)
- Zaufanie Bogu jako odpowiedź na Jego objawienie w Chrystusie.
- Jest to fundament chrześcijańskiego życia – bez niej nie można podobać się Bogu (Hebr. 11:6).
3. Nauka o chrzcie (gr. βαπτισμῶν – liczba mnoga!)
- Wskazuje na różne rytualne oczyszczenia (por. Hebr. 9:10) lub na odróżnienie chrztu wodnego i duchowego.
- Słowo w liczbie mnogiej sugeruje znajomość przez odbiorców żydowskich rytualnych obmyć.
4. Wkładanie rąk
- Praktyka spotykana w NT przy przekazywaniu Ducha Świętego, błogosławieństwie lub ustanawianiu do służby (np. Dz 8:17; 1 Tym 4:14).
- Symbolizuje przekazanie autorytetu, błogosławieństwa lub uznania.
5. Zmartwychwstanie umarłych
- Fundamentalna nadzieja chrześcijańska – cielesne zmartwychwstanie na końcu czasów (por. 1 Kor 15).
- Było to też przedmiotem sporów między Żydami (faryzeusze wierzyli, saduceusze nie – Dz 23:8).
6. Sąd wieczny
- Ostateczny sąd nad światem, który rozdzieli zbawionych od potępionych.
- Trwała i nieodwracalna decyzja Boga (por. Obj 20:11–15).
🧠 Sens całego fragmentu:
Autor Listu do Hebrajczyków nie deprecjonuje tych prawd, ale uznaje je za „podstawy” – fundament, na którym trzeba budować głębsze zrozumienie Chrystusa i duchową dojrzałość.
Zachęca czytelników, by nie pozostawali na poziomie początkowej nauki, ale poszli „dalej”, „do doskonałości” (gr. τελειότης), co oznacza wzrost duchowy, głębsze poznanie Mesjasza i praktyczne doświadczanie życia w Nim.
Oto zestawienie 6 podstawowych nauk z Hebrajczyków 6:1–2 z odpowiadającymi im i rozwijającymi je fragmentami Nowego Testamentu:
1. Upamiętanie od martwych uczynków
(gr. metanoia apo nekrōn ergōn)
✅ Rozwinięcie:
- Hebr 9:14 – „[…] oczyści wasze sumienie z martwych uczynków, abyście służyli Bogu żywemu.”
- Dz 3:19 – „Upamiętajcie się więc i nawróćcie, aby były zgładzone wasze grzechy.”
- Rzym 6:21–22 – „[…] owocem ich był wstyd, a końcem ich – śmierć. Teraz zaś, wyzwoleni od grzechu […] macie owoc ku uświęceniu, a końcem – życie wieczne.”
🔎 „Martwe uczynki” oznaczają to, co wypływa z grzesznej natury lub jest zewnętrznie religijne, ale pozbawione życia z Boga.
2. Wiara w Boga
(gr. pistis epi Theon)
✅ Rozwinięcie:
- Hebr 11:6 – „Bez wiary zaś nie można podobać się Bogu […]”
- Rzym 5:1 – „Będąc więc usprawiedliwieni z wiary, mamy pokój z Bogiem przez naszego Pana, Jezusa Chrystusa.”
- Gal 2:16 – „[…] człowiek zostaje usprawiedliwiony nie z uczynków prawa, ale przez wiarę w Jezusa Chrystusa.”
🔎 Wiara w Boga to osobiste zaufanie, które prowadzi do usprawiedliwienia, zbawienia i życia w Duchu.
3. Nauka o chrzcie (obmyciach)
(gr. didachē baptismōn – l.mn.)
✅ Rozwinięcie:
- Mt 28:19 – „Idźcie więc i czyńcie uczniami wszystkie narody, chrzcząc je […]”
- Dz 2:38 – „[…] niech każdy z was się ochrzci […] na odpuszczenie grzechów.”
- Ef 4:5 – „[…] jeden Pan, jedna wiara, jeden chrzest.”
🔎 Liczba mnoga może wskazywać na:
- Chrzest wodny
- Chrzest w Duchu Świętym (Dz 1:5, 1 Kor 12:13)
- Obmycia żydowskie (Hebr 9:10 – „różne obmycia” – baptismois).
4. Wkładanie rąk
(gr. epitheseōs cheirōn)
✅ Rozwinięcie:
- Dz 8:17 – „Wtedy wkładali na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego.”
- 1 Tym 4:14 – „Nie zaniedbuj daru łaski, który jest w tobie, a który został ci dany przez proroctwo z włożeniem rąk starszych.”
- 2 Tym 1:6 – „Rozpal na nowo dar Boży, który jest w tobie przez włożenie moich rąk.”
🔎 Wkładanie rąk miało znaczenie:
- Błogosławieństwa,
- Przekazania daru Ducha,
- Ustanowienia do duchowej służby (nie hierarchii!).
5. Zmartwychwstanie umarłych
(gr. anastaseōs nekrōn)
✅ Rozwinięcie:
- 1 Kor 15:12–22 – cały rozdział poświęcony zmartwychwstaniu.
- J 5:28–29 – „[…] wszyscy, którzy są w grobach, usłyszą jego głos i wyjdą […]”
- Dz 24:15 – „[…] że nastąpi zmartwychwstanie sprawiedliwych i niesprawiedliwych.”
🔎 Zmartwychwstanie to centralna nadzieja chrześcijańska, dotycząca zarówno zbawionych, jak i potępionych (J 5:29).
6. Sąd wieczny
(gr. krimatos aiōniou)
✅ Rozwinięcie:
- 2 Kor 5:10 – „[…] wszyscy musimy stanąć przed sądem Chrystusa […]”
- Obj 20:11–15 – „[…] sądzeni byli umarli […] każdy według swoich uczynków.”
- Rzym 2:5–6 – „[…] zgromadzasz sobie gniew na dzień gniewu i objawienia sprawiedliwego sądu Boga.”
🔎 Sąd wieczny to ostateczne rozliczenie każdego człowieka – nieuniknione i definitywne.
🧩 Podsumowanie
Fragment Hebrajczyków 6:1–2 można potraktować jako „program nauczania dla początkujących”, który Nowy Testament rozwija w wielu miejscach. Jednak autor listu wzywa, by „nie zatrzymywać się” na tych podstawach, lecz iść dalej ku duchowej dojrzałości i poznaniu Chrystusa w pełni.
