„Wtedy bowiem nastanie wielki ucisk, jakiego nie było od początku świata aż dotąd, i nigdy już nie będzie.”
(Ewangelia Mateusza 24:21, UBG)
🧭 Istnieją dwa główne podejścia do interpretacji tego wersetu:
1. Preterystyczne (częściowo wypełnione w 70 r. n.e.)
To podejście mówi, że:
- Jezus odnosi się tu do zburzenia Jerozolimy i świątyni przez Rzymian w roku 70.
- Kontekst wcześniejszych wersetów (Mt 24:1–2: „nie pozostanie kamień na kamieniu…”) sugeruje, że Jezus ostrzega przed nadchodzącym sądem nad Izraelem.
- Historyk Józef Flawiusz pisał, że podczas oblężenia Jerozolimy zginęło ponad milion Żydów, panował głód, kanibalizm i przerażające cierpienia – co można uznać za „wielki ucisk”.
Argumenty:
- Mt 24:15 mówi o „ohyzie spustoszenia” — wielu uważa, że odnosi się to do zbezczeszczenia świątyni.
- Jezus mówi: „nie uciekniecie w szabat” (Mt 24:20) – co wskazuje na żydowski kontekst i czas.
2. Futurystyczne (jeszcze się nie wypełniło w pełni)
To podejście uważa, że:
- Choć Mt 24:1–20 odnosi się do wydarzeń z 70 r., werset 21 i dalej odnoszą się do przyszłego, globalnego ucisku związanego z czasem końca i Antychrystem.
- Użycie wyrażeń „jakiego nie było od początku świata” i „nigdy już nie będzie” sugeruje wyjątkowy, bezprecedensowy charakter – większy niż zniszczenie Jerozolimy.
- Jezus w Mt 24:29 mówi: „A zaraz po ucisku owych dni… ukaże się znak Syna Człowieczego…” – co wielu łączy z Jego powtórnym przyjściem, a nie wydarzeniami z I wieku.
Argumenty:
- Objawienie 7:14 mówi o „wielkim ucisku”, przez który przeszli wierzący.
- Obj 13–14 i 2 Tes 2 mówią o bezbożnym panowaniu „człowieka grzechu” – co wielu uznaje za przyszłe.
- Jezus nie przyszedł „na obłokach” w 70 r. – a to miało się zdarzyć zaraz po ucisku (Mt 24:30).
🧩 Podsumowanie
| Podejście | Czy Mt 24:21 się już wypełniło? | Argumenty |
|---|---|---|
| Preterystyczne | Tak, w 70 r. n.e. | Zniszczenie świątyni, historyczne cierpienia Jerozolimy |
| Futurystyczne | Jeszcze nie | Globalny kontekst, zapowiedź powrotu Jezusa, Objawienie 20 |
📌 Możliwa też jest tzw. perspektywa podwójnego wypełnienia — według niej:
Proroctwo częściowo spełniło się w roku 70 (lokalny sąd nad Izraelem), ale całkowite, pełne wypełnienie nastąpi w czasie końca — podczas globalnego ucisku, przed powrotem Chrystusa.
Czy Mateusza 24 odnosi się wyłącznie do zburzenia Jerozolimy w 70 r. n.e., czy też ma szersze, przyszłościowe wypełnienie.
Przyjrzyjmy się najpierw samemu wersetowi:
📖 Ewangelia Mateusza 24:30 (UBG):
„Wtedy ukaże się na niebie znak Syna Człowieczego. I będą lamentować wszystkie plemiona ziemi, i ujrzą Syna Człowieczego przychodzącego na obłokach nieba z wielką mocą i chwałą.”
🔍 Co ten werset zapowiada?
Według słów Jezusa:
- „Znak Syna Człowieczego” — coś widocznego na niebie, związane z Jego osobą.
- „Ujrzą Syna Człowieczego” — ludzie zobaczą Go przychodzącego na obłokach nieba.
- „Wielka moc i chwała” — to nie jest ukryte czy symboliczne; to widzialne objawienie chwały Jezusa.
- „Będą lamentować wszystkie plemiona ziemi” — globalna reakcja, nie tylko Judea.
🧭 Dlaczego wielu uważa, że to nie mogło się wypełnić w 70 r.?
Choć w 70 r. doszło do zburzenia świątyni i ogromnego sądu nad Izraelem, nie ma historycznego świadectwa, że:
- Znak Syna Człowieczego ukazał się na niebie w sposób widzialny.
- Jezus „przyszedł na obłokach” w mocy i chwale — co przypomina paruzję, czyli widzialny powrót Mesjasza.
- Wszystkie plemiona ziemi (czyli narody) Go ujrzały i lamentowały.
Zgodnie z ówczesnym zapisem, Rzymianie zdobyli Jerozolimę i spalili świątynię, ale nie wydarzyło się nic, co można by literalnie uznać za widzialne przyjście Jezusa na obłokach.
📚 Powiązania z innymi fragmentami
Ten język jest bardzo podobny do proroctw z:
- Daniela 7:13–14: „Oto w widzeniach nocnych ujrzałem, jak z obłokami nieba przyszedł ktoś podobny do Syna Człowieczego…”
- Objawienia 1:7: „Oto nadchodzi z obłokami, i ujrzy Go wszelkie oko, także ci, którzy Go przebili…”
Te fragmenty również wskazują na widzialne, chwalebne przyjście Jezusa, które wydaje się jeszcze przyszłe.
🧩 Możliwe rozwiązania
| Podejście | Wyjaśnienie |
|---|---|
| Preterystyczne (symboliczne) | Jezus „przyszedł” sądowniczo przez armię rzymską; to symboliczne przyjście w sądzie, nie literalne. |
| Futurystyczne (dosłowne) | To jeszcze się nie wydarzyło; Jezus dosłownie przyjdzie na obłokach z chwałą – to powrót Chrystusa. |
| Dualne wypełnienie | Proroctwo miało częściowe wypełnienie w 70 r., ale ostateczne i widzialne przyjście Jezusa dopiero nastąpi. |
📌 Podsumowanie
Twierdzenie: „Jezus nie przyszedł na obłokach w 70 r.” – opiera się na:
- Braku historycznego, literalnego przyjścia Jezusa w chwale w tym czasie.
- Oczekiwaniu, że Mt 24:30 odnosi się do fizycznego, widzialnego powrotu Jezusa, zgodnie z innymi fragmentami Nowego Testamentu.
Czy Mt 24:25 „odcina” tę część wypowiedzi Jezusa? Warto dokładnie się temu przyjrzeć. Zobaczmy najpierw kontekst i co rzeczywiście mówi Mateusza 24:25 oraz sąsiednie wersety.
📖 Ewangelia Mateusza 24:23–27 (UBG):
23 Wtedy, jeśli ktoś wam powie: Oto tu jest Chrystus albo: Jest tam – nie wierzcie.
24 Powstaną bowiem fałszywi mesjasze i fałszywi prorocy, i uczynią wielkie znaki i cuda, żeby zwieść, jeśli to możliwe, nawet wybranych.
25 Oto wam przepowiedziałem.
26 Jeśli więc powiedzą wam: Oto jest na pustyni – nie wychodźcie; oto w kryjówce – nie wierzcie.
27 Bo jak błyskawica wychodzi od wschodu i świeci aż na zachód, tak będzie z przyjściem Syna Człowieczego.
🔍 Co oznacza werset 25: „Oto wam przepowiedziałem”?
To zdanie zamyka ostrzeżenie Jezusa przed fałszywymi mesjaszami i fałszywymi „przyjściami”. Mówi:
👉 „Pamiętajcie – uprzedziłem was”.
Nie jest to zakończenie całej mowy (bo dalej mówi o swoim przyjściu), ale zamyka konkretną część dotyczącą:
- Oszustw,
- Podrabianych objawień mesjańskich,
- Pokus, by szukać ukrytego lub tajemnego „przyjścia”.
📘 Czy więc werset 25 „odcina” dalszą część wypowiedzi o paruzji?
Nie. W gruncie rzeczy, werset 27 i dalej rozwijają temat prawdziwego przyjścia Jezusa w kontrze do fałszywych:
- Nie „w ukryciu” (jak twierdzą oszuści),
- Ale widzialnie jak błyskawica – globalnie, nie do przeoczenia.
Werset 25 to raczej punkt przestrogi, nie logiczny „próg” oddzielający dwa tematy.
📌 Podsumowanie:
- Mt 24:25 nie kończy tematu przyjścia Jezusa.
- To ostrzeżenie przed oszustwem, które ma się wydarzyć przed prawdziwą paruzją.
- Rzeczywiste przyjście opisane jest dalej (w. 27–31), jako widzialne, chwalebne, niepodrabialne.
Jedno to sąd nad Izraelem do roku 70, a inna rzecz to powtórne przyjście Jezusa. Czy kontekst nie mówi nam o tym, że powtórne przyjście Jezusa nie nastąpi przed sądem Izraela do roku 70 i żeby nie dać się zwieś mimo zwodzicieli i antychrystów? Czy nie to sugeruje kontekst całego 24 rozdziału Ewangelii Mateusza. Przyjrzyjmy się temu głębiej, w oparciu tylko o tekst biblijny, krok po kroku.
📍 1. Kontekst całej wypowiedzi – dwie różne rzeczy
Mateusza 24:3 – dwa pytania uczniów:
„Powiedz nam, kiedy się to stanie, i jaki będzie znak twojego przyjścia oraz końca świata?”
Jezus odpowiada na dwa różne pytania:
- „Kiedy się to stanie?” – chodzi o zburzenie świątyni (Mt 24:2).
- „Jaki będzie znak twojego przyjścia i końca świata?” – to pytanie eschatologiczne, dotyczące Jego powrotu.
📍 2. Część o sądzie nad Izraelem (w. 4–22)
W tych wersetach Jezus ostrzega przed:
- Fałszywymi mesjaszami (w. 5),
- Wojnami i wieściami wojennymi (w. 6–7),
- Prześladowaniami i zdradą (w. 9–10),
- Głodem, zarazą i trzęsieniami ziemi (w. 7),
- Ucieczką z Judei w góry (w. 16),
- Zniszczeniem świątyni i wielkim uciskiem (w. 15–22).
To wyraźnie dotyczy sądu nad Jerozolimą w 70 r. n.e.
📍 3. Przestroga: nie dajcie się zwieść (w. 23–26)
„Jeśli wam powiedzą: ‘oto tu jest Mesjasz’ – nie wierzcie.”
To okres przejściowy po zburzeniu świątyni, pełen:
- Zamieszania,
- Zwodzicieli,
- Antychrystów (por. 1 J 2:18).
Jezus ostrzega uczniów, by nie utożsamiali żadnych wydarzeń ani ludzi z Jego prawdziwym powrotem, zanim On sam przyjdzie w mocy i chwale.
📍 4. Opis rzeczywistego przyjścia – w. 27–31
„Jak błyskawica… tak będzie przyjście Syna Człowieczego…”
Tu zaczyna się opis paruzji, czyli rzeczywistego, widzialnego, pełnego chwały powrotu Jezusa.
Zwróć uwagę:
- To nie dzieje się „zaraz po zburzeniu świątyni”,
- To jest inna scena w czasie,
- Jezus mówi o kosmicznych znakach i zgromadzeniu wybranych (w. 29–31).
📍 5. Podsumowanie logiczne:
✔ Tak – zburzenie Jerozolimy i sąd nad Izraelem w 70 r. to coś innego niż paruzja.
✔ Jezus nie wróci przed tym sądem, dlatego ostrzega: „nie dajcie się zwieść” przez tych, którzy będą twierdzić, że Mesjasz już przyszedł.
✔ Między jednym a drugim (70 r. a paruzją) jest czas oczekiwania, Kościół, głoszenie Ewangelii narodom (por. Mt 24:14).
✔ Powrót Jezusa będzie oczywisty i niepodrabialny – nie w tajemnicy, nie w ukryciu.
🔔 Podsumowanie
Mt 24 rozróżnia:
- Sąd nad Izraelem → zakończony w 70 r. n.e.,
- Przestrogi przed zwiedzeniem, które pojawi się potem,
- Prawdziwą paruzję Jezusa, która nastąpi dopiero później, „jak błyskawica”.
Jezus chce, byśmy nie pomylili sądu i końca z Jego prawdziwym powrotem.
Równoległe fragmenty do Mateusza 24 znajdują się w:
- Marka 13
- Łukasza 21
Te trzy fragmenty tworzą tzw. „małą apokalipsę” (mini-apokaliptyczny dyskurs Jezusa). Choć są do siebie bardzo podobne, to każdy z ewangelistów podkreśla inne szczegóły, co pozwala lepiej zrozumieć kontekst.
📖 1. ZBURZENIE ŚWIĄTYNI
Mateusz 24:1–2
Jezus mówi: „Nie pozostanie tu kamień na kamieniu”.
Marka 13:1–2
„Czy widzisz te wielkie budowle? Nie pozostanie kamień na kamieniu…”
Łukasza 21:5–6
„Przyjdą dni, kiedy z tego, co widzicie, nie zostanie kamień na kamieniu…”
📖 2. PYTANIA UCZNIÓW
Mateusz 24:3
„Kiedy się to stanie? Jaki będzie znak twojego przyjścia i końca świata?”
Marka 13:4
„Kiedy to się stanie i jaki będzie znak, gdy to wszystko zacznie się wypełniać?”
Łukasza 21:7
„Kiedy to się stanie i jaki będzie znak, że to ma się wypełnić?”
🔍 Widzimy, że tylko Mateusz rozróżnia „przyjście” i „koniec świata”, co potwierdza podział, o którym wspomnieliśmy wcześniej.
📖 3. FAŁSZYWI MESJASZE I WOJNY
Mateusz 24:4–7
„Fałszywi mesjasze… wojny, głód, trzęsienia ziemi…”
Marka 13:5–8
„…ale to jeszcze nie koniec.”
Łukasza 21:8–11
„…nie idźcie za nimi… trzęsienia ziemi, głód, zarazy…”
📖 4. PRZEŚLADOWANIA I ŚWIADECTWO
Mateusz 24:9–14
„Będziecie znienawidzeni… lecz kto wytrwa, ten będzie zbawiony… Ewangelia będzie głoszona na całym świecie.”
Marka 13:9–13
„Zostaniecie postawieni przed radami… Dobra Nowina musi być najpierw ogłoszona wszystkim narodom.”
Łukasza 21:12–19
„Zanim to wszystko się stanie… postawią was przed królami… przez swoją wytrwałość ocalicie dusze.”
📖 5. OBRZYDLIWOŚĆ SPUSTOSZENIA
Mateusz 24:15
„…obrzydliwość spustoszenia… wtedy niech uciekają w góry…”
Marka 13:14
„…wtedy ci w Judei niech uciekają…”
Łukasza 21:20–22
Łukasz nie mówi o „obrzydliwości spustoszenia”, tylko bardziej dosłownie:
„Gdy zobaczycie Jerozolimę otoczoną przez wojska… wtedy wiedzcie, że jej spustoszenie jest bliskie.”
🔍 Łukasz pisze do pogan, więc zamiast idiomu z Księgi Daniela używa konkretnego opisu wydarzeń historycznych.
📖 6. UTRAPIENIE / UCISK / GNIEW
Mateusz 24:21
„Będzie wtedy wielki ucisk…”
Marka 13:19
„…takiego ucisku nie było od początku stworzenia…”
Łukasza 21:23–24
„…będzie wielki ucisk na ziemi i gniew nad tym ludem… i Jerozolima będzie deptana przez pogan…”
📖 7. PARUZJA SYNA CZŁOWIECZEGO
Mateusz 24:27, 29–31
„Jak błyskawica… wtedy ukaże się znak Syna Człowieczego… ujrzą Go nadchodzącego na obłokach…”
Marka 13:24–27
„Po tym ucisku… ujrzą Syna Człowieczego przychodzącego z mocą i chwałą…”
Łukasza 21:25–28
„Będą znaki na słońcu, księżycu, gwiazdach… wtedy ujrzą Syna Człowieczego nadchodzącego… Podnieście głowy, bo zbliża się wasze odkupienie.”
🔔 PODSUMOWANIE
- Mateusz – skupia się na przyjściu Syna Człowieczego i końcu świata, pisze do Żydów, podkreśla proroctwa.
- Marek – ogólny zarys wydarzeń, bez głębokiego wejścia w symbolikę.
- Łukasz – mocno historyczny, konkretne opisy zburzenia Jerozolimy, pisze do pogan.
„ochyda spustoszenia” o której mówił Daniel
Ewangelista Łukasz wyjaśnia w klarowny, mniej symboliczny sposób, czym była zapowiadana przez Daniela „ohyda spustoszenia”, o której wspominali również Mateusz i Marek.
🔍 Porównanie:
📜 Mateusz 24:15 (UBG)
„Gdy więc ujrzycie ohydę spustoszenia, o której mówił prorok Daniel, stojącą w miejscu świętym — kto czyta, niech uważa —”
📜 Marek 13:14 (UBG)
„Gdy więc ujrzycie ohydę spustoszenia, o której mówił prorok Daniel, stojącą tam, gdzie nie powinna — kto czyta, niech uważa…”
➡️ Obaj używają terminologii prorockiej, zostawiając czytelnikowi przestrzeń do interpretacji — szczególnie, jeśli zna proroctwa Daniela (Dn 9:27; 11:31; 12:11).
🧭 Łukasz 21:20–21 (UBG) — wyjaśnia wprost:
„Gdy więc ujrzycie Jerozolimę otoczoną przez wojska, wtedy wiedzcie, że jej spustoszenie jest bliskie.
Wtedy ci, którzy będą w Judei, niech uciekają w góry…”
📌 Co to oznacza?
- Łukasz interpretuje symbol „ohyda spustoszenia” jako wydarzenie historyczne — oblężenie i zniszczenie Jerozolimy przez Rzymian w 70 r. n.e.
- Dla jego odbiorców (poganochrześcijan) symboliczne odniesienia do Daniela mogły być nieczytelne, dlatego mówi bezpośrednio.
- Łukasz pokazuje, że „ohyda” to profanujące, bezbożne działanie okupanta (armii rzymskiej) w miejscu świętym.
🧠 Co wiemy o tym z historii?
- W 66–70 r. n.e. trwało żydowskie powstanie przeciwko Rzymowi.
- Rzymianie pod wodzą Tytusa oblężyli Jerozolimę, zburzyli świątynię, wprowadzili znaki legionów do jej wnętrza — co Żydzi uznawali za bluźnierstwo i profanację.
- To z dużym prawdopodobieństwem wypełniło proroczy obraz Daniela — „ohyda spustoszenia w miejscu świętym”.
✅ Wniosek:
Tak, Ewangelia Łukasza dostarcza nam konkretnego historycznego wyjaśnienia, które pozwala zrozumieć symboliczną terminologię używaną przez Mateusza i Marka. Dla czytelnika szukającego jasności i dosłowności, Łukasz 21:20–24 jest nieocenionym kluczem do interpretacji.
