To bardzo ważne pytanie, które porusza zarówno doktrynę natchnienia, jak i praktyczne kwestie autorytetu przekładów. Oto szczegółowe wyjaśnienie:
🔹 1. Natchnienie dotyczy tekstu oryginalnego
➤ Co to znaczy?
W klasycznym ujęciu chrześcijańskim (zwłaszcza protestanckim) wierzy się, że natchnione przez Boga są pierwotne teksty Pisma Świętego, czyli:
- Stary Testament — napisany głównie po hebrajsku i częściowo po aramejsku.
- Nowy Testament — napisany po grecku (koine).
➡️ To te teksty – w oryginalnych językach – zostały „natchnione” (gr. θεόπνευστος theopneustos, „natchnione przez Boga”; 2 Tymoteusza 3:16).
🔹 2. Czy przekłady są natchnione?
🔸 NIE – w sensie technicznym:
- Żaden przekład (np. Biblia Warszawska, UBG, King James Version, Septuaginta, Wulgata) nie jest uważany za natchniony w tym samym sensie co oryginał.
- Każdy przekład to dzieło ludzi, opierające się na dostępnych manuskryptach i interpretacji tekstu.
🔸 TAK – w sensie funkcjonalnym:
- Przekład może zawierać wiernie oddane natchnione przesłanie.
- Jeśli przekład wiernie oddaje znaczenie oryginału, to można mówić o jego autorytecie duchowym, bo przekazuje Boże Słowo.
Przykład:
Jeśli Ewangelia Jana 3:16 w przekładzie oddaje sens oryginału, to wierzący słyszy przez niego Boże Słowo, mimo że nie czyta po grecku.
🔹 3. Przekłady używane w czasach biblijnych
W samej Biblii mamy przykłady, gdzie:
- Jezus i apostołowie cytują Septuagintę (LXX) – grecki przekład ST.
- Autorzy NT posługują się przekładami, a nie zawsze dosłownym hebrajskim tekstem.
➤ Wniosek:
Skoro natchnieni autorzy NT używali przekładów (np. LXX), oznacza to, że Bóg może się posługiwać także tłumaczeniami, o ile są wierne.
🔹 4. Poglądy różnych tradycji chrześcijańskich
| Tradycja | Czy przekłady są natchnione? | Uwagi |
|---|---|---|
| Protestantyzm | Nie w sensie ścisłym, ale mogą być autorytatywne | Natchnienie dotyczy oryginału |
| Katolicyzm | Tak, jeśli zatwierdzony przez Kościół (np. Wulgata) | Sobór Trydencki uznał Wulgatę za autorytatywną |
| Prawosławie | Uznaje Septuagintę jako podstawę ST | Mniejsze znaczenie natchnienia językowego |
| King James Only (ruch fundamentalistyczny) | Tak – tylko KJV (angielska) jest natchniona | Pogląd kontrowersyjny i nieakceptowany przez większość uczonych |
🔹 5. Podsumowanie
| Pytanie | Odpowiedź |
|---|---|
| Czy natchniony jest tylko tekst oryginalny? | Tak, w sensie dosłownym – tylko oryginalne teksty były natchnione przez Boga. |
| Czy przekłady mogą być natchnione? | Nie w tym samym sensie, ale mogą wiernie przekazywać treść natchnioną. |
| Czy Bóg posługuje się przekładami? | Tak – historia Kościoła i Biblia to potwierdzają. |
Przeanalizujmy te trzy poniższe wersety w oparciu o tekst oryginalny (Textus Receptus) oraz porównanie przekładów – ze szczególnym uwzględnieniem UBG.
🔹 1. Jan 3:16
🔸 Grecki (Textus Receptus):
Οὕτως γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον.
🔸 UBG:
Tak bowiem Bóg umiłował świat, że dał swego jednorodzonego Syna, aby każdy, kto w niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne.
🔸 Kluczowe elementy:
- ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν = „wierzący w niego” → czasownik w imiesłowie czasu teraźniejszego: „kto trwa w wierze”.
- ζωὴν αἰώνιον = dosł. „życie wieczne” (nie przemijające, wieczne w jakości i trwaniu).
- μονογενῆ = „jednorodzony” (z greckiego: jedyny z rodzaju, unikalny syn).
🔹 2. Rzymian 8:1
🔸 Grecki (Textus Receptus):
Οὐδὲν ἄρα νῦν κατάκριμα τοῖς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, τοῖς μὴ κατὰ σάρκα περιπατοῦσιν, ἀλλὰ κατὰ πνεῦμα.
(Niektóre rękopisy nie zawierają drugiej części wersetu – „tym, którzy nie postępują według ciała, lecz według Ducha” – ale Textus Receptus ją zawiera.)
🔸 UBG:
Teraz więc nie ma żadnego potępienia dla tych, którzy są w Chrystusie Jezusie, którzy nie postępują według ciała, ale według Ducha.
🔸 Kluczowe elementy:
- κατάκριμα = wyrok potępienia, sąd skazujący.
- ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ = „w Chrystusie Jezusie” → pozycja duchowa.
- τοῖς μὴ κατὰ σάρκα… → zachowanie ma znaczenie, potępienie nie dotyczy tych, którzy żyją w Duchu.
🔹 3. Mateusza 28:19
🔸 Grecki (Textus Receptus):
Πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
🔸 UBG:
Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
🔸 Kluczowe elementy:
- μαθητεύσατε = „czyńcie uczniami” (główne polecenie!).
- βαπτίζοντες = „zanurzając” (forma uczestnicząca, zależna od głównego czasownika).
- εἰς τὸ ὄνομα = dosł. „do imienia / w imię” → wyraża tożsamość i przynależność, nie tylko formułę rytualną.
- Słowo „woda” nie występuje – werset nie mówi wprost o wodnym zanurzeniu.
🔚 Podsumowanie
| Werset | Główna treść | Uwagi z oryginału |
|---|---|---|
| Jan 3:16 | Bóg umiłował świat, dał Syna, aby wierzący nie zginął | Wierzący – czasownik ciągły, życie wieczne jako cel |
| Rzymian 8:1 | Brak potępienia dla tych w Chrystusie | Dodatkowy warunek w Textus Receptus – „chodzący w Duchu” |
| Mateusza 28:19 | Uczniostwo, zanurzanie w imię Trójcy | Skupienie na czynieniu uczniów; zanurzenie nie mówi o wodzie |
Ewangelia Mateusza 28:19 to jeden z najbardziej znanych i jednocześnie najczęściej dyskutowanych wersetów w kontekście chrztu, uczniostwa i trynitarnych formuł. Przyjrzyjmy się temu fragmentowi szczegółowo:
🔹 Tekst grecki (Textus Receptus):
πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη,
βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς
καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
Dosłowne tłumaczenie:
Idąc więc, czyńcie uczniami wszystkie narody, zanurzając ich w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
🔹 Struktura i znaczenie słów:
🟠 πορευθέντες (poreuthéntes) – „idąc”
Imiesłów aorystu. Wskazuje na ruch, ale nie jest głównym czasownikiem. Główne polecenie to:
🟠 μαθητεύσατε (mathēteúsate) – „czyńcie uczniami”
Tryb rozkazujący – to centralne przykazanie wersetu, nie samo „chrzczenie”.
🟠 βαπτίζοντες (baptízontes) – „zanurzając”
Imiesłów czasu teraźniejszego – działanie towarzyszące czynieniu uczniów. Nie ma wzmianki o wodzie. Słowo baptizō oznacza dosł. „zanurzać” i może mieć również symboliczne znaczenie (np. Rzym 6:3–4 – zanurzenie w śmierć Chrystusa).
🟠 εἰς τὸ ὄνομα (eis to onoma) – „w imię”
- εἰς + biernik wskazuje na ruch ku czemuś, wejście w coś.
- „W imię” to wyrażenie tożsamości i przynależności, nie tylko formuła do wypowiedzenia.
- Grecki zwrot „w imię” (εἰς τὸ ὄνομα) pojawia się również w kontekstach prawnych i przymierza – oznacza wejście pod czyjąś autorytet.
🔹 Czy to polecenie wodnego chrztu?
Wers nie mówi wprost o wodzie – mówi o zanurzeniu w imię. Kontekst sugeruje:
- Uczniostwo jako główny cel.
- Zanurzenie (baptizó) rozumiane szerzej niż tylko obrzęd wodny – może oznaczać zanurzenie duchowe, identyfikację z osobą, nauką, autorytetem (por. 1 Kor 10:2, Rzym 6:3–4).
W Nowym Testamencie widzimy:
- Czasem chrzest jest wyraźnie związany z wodą (Dz 8:38).
- Czasem podkreślony jest chrzest w Duchu (1 Kor 12:13, Mat 3:11).
- Nigdzie indziej w NT nie pojawia się formuła „w imię Ojca, Syna i Ducha” podczas wykonywania chrztu – uczniowie chrzcili w imię Jezusa (Dz 2:38, Dz 10:48, Dz 19:5).
🔹 Podsumowanie:
| Fraza | Znaczenie |
|---|---|
| „Idąc” | Wprowadzenie – kontekst działania |
| „Czyńcie uczniami” | Główne polecenie |
| „Zanurzając ich w imię…” | Działanie towarzyszące, niekoniecznie wodne |
| „W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego” | Zanurzenie w przymierze/tożsamość, nie tylko formuła rytualna |
